نگاهی به گردشگری سلامت در عمان
آنچه در پیش‌رو خواهید خواند، مروری بر مقاله‌ای با عنوان “گردشگری سلامت در عمان” است که توسط دو متخصص مرکز آنکولوژی بیمارستان سلطنتی عمان، دکتر باسم البحرانی و دکتر عطرت مهدی در سال 2020 به نگارش درآمده.
گردشگری سلامت و گردشگری پزشکی پدیده‌هایی شناخته‌شده و در عین حال ناآشنا هستند که در دهه‌های اخیر رو به رشد بوده‌اند. اعداد دقیق و حجم اقتصادی این پدیده‌ها تا حدودی بر مبنای حدس و گمان است، زیرا ارزیابی دقیق داده‌ها دشوار است. این پدیده هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای توسعه‌یافته مشاهده می‌شود، هرچند دلایل آن متفاوت است.
چندین دسته از گردشگری پزشکی وجود دارد:
بیشتر گردشگران پزشکی موقت هستند، یعنی برای چکاپ یا درمان به مدت کوتاهی سفر می‌کنند.
تعداد بسیار کمی نیز ساکنان بلندمدت وجود دارند، مانند افرادی که برای مراقبت‌های بهداشتی بهتر به مکان دیگری نقل مکان می‌کنند.
گردشگران پزشکی از دو کشور همسایه که مرزهای مشترک دارند و توافق کرده‌اند که سیستم مراقبت‌های بهداشتی را به اشتراک بگذارند.
بیماران برون‌سپاری شده، که توسط دولت‌های خود به خارج از کشور فرستاده می‌شوند، زیرا مدیریت و مراقبت‌های ضروری مورد نیاز به صورت محلی در دسترس نیست. این دسته با بسیاری از بیماران عمانی مطابقت دارد.
اگر چه ارقام دقیق درآمد حاصله به دلیل پراکندگی همچنان در دسترس نیستند، با این حال، یک برآورد سالانه محتاطانه بیش از 100 میلیارد دلار در سطح جهانی است.
پنج عامل موثر در تصمیم‌گیری خدمت‌گیرندگان گردشگری سلامت وجود دارد:
توان پرداخت اصلی‌ترین دلیل است و به خصوص برای بیماران کشورهای توسعه‌یافته و مرفه مانند آمریکا و بریتانیا صادق است. جایی که مراقبت‌های بهداشتی خصوصی گران است و برخی از جراحی‌ها توسط بیمه درمانی آن‌ها پوشش داده نمی‌شود.
عدم دسترسی به درمان پزشکی مورد نیاز در مناطق محلی یا عدم اعتماد بیماران به آن، که این عامل اغلب در مورد بیماران عمانی مشاهده می‌شود.
صف‌های طولانی بیشتر برای بیمارانی مطرح است که در کشورهایی زندگی می‌کنند که فهرست انتظار طولانی دارند، مانند NHS در بریتانیا و کانادا. این عامل نیز در مورد بیماران عمانی قابل‌مشاهده است.
مقبولیت به خدماتی اشاره دارد که در دسترس و دست‌یافتنی هستند، اما به دلایل مذهبی، سیاسی یا اجتماعی در کشور خود بیمار قابل قبول نیستند.
دلایل جانبی شامل دسترسی به مراقبت‌های بهتر، فناوری بهتر، یا متخصصان بهداشتی با تجربه و تحصیلات بالاتر، در خارج از کشور در مقایسه با مراقبت در کشور خود است.
مقاصد گردشگری سلامت نیز بر حسب خدماتی که ارائه می‌دهند تقسیم بندی می‌شوند:
برخی مقاصد مانند هند به دلیل خدمات ارزان و با کیفیت مشهور هستند،
در حالی که دیگر مقاصد مانند تایلند و کارائیب به دلیل ترکیب خدمات پزشکی با تفریح معروف‌اند.
برخی مقاصد دیگر به ارائه خدمات گران‌قیمت اما بسیار پیشرفته مشهور هستند، مانند سنگاپور.
در عمان برخی بیماران به دلیل وابستگی عاطفی به پزشکان، بیمارستان‌ها یا مقصد، انگیزه زیادی برای سفر به مقاصد خاصی دارند. بسیاری از بیماران عمانی به دلیل آشنایی فرهنگی و دینی، برای درمان به شیراز در ایران مراجعه می‌کنند.
بر اساس گزارشی در سال 2011، بیماری‌های ارتوپدی متداول‌ترین دلیل مراجعه بیماران عمانی به خارج از کشور بوده است و این بیماران تایلند را بعنوان اولین مقصد و سپس هند را بعنوان دومین مقصد برگزیده‌اند.
بیش از 85 درصد بیماران عمانی که به خارج از کشورشان سفر می‌کنند، تنها اهداف درمانی داشتند. 10 درصد ضمن اهداف درمانی، اهداف گردشگری نیز داشتند و تنها 2.5 درصد برای چک-آپ به خارج از کشور سفر کرده‌اند.
بصورت کلی، چیزی حدود 15 درصد از بیماران عمانی بدون این‌که حتی پروسه درمان خود را عمان آغاز کنند، به خارج از کشور سفر می‌کنند. 38 درصد نیز بیمارانی هستند که علی‌رغم آغاز پروسه درمان در خاک عمان، به تشخیص دقیقی از بیماری خود نرسیده‌اند.
به‌صورت کلی، چیزی حدود 60 الی 70 درصد بیماران عمانی مبتلا به سرطان، دست‌کم یک بار به خارج از کشور سفر می‌کنند. با این حال اما، 85 درصد ایشان برای ادامه درمان به عمان باز می‌گردند.
نرخ رضایت بیماران عمانی از گردشگری سلامت، 95 درصد است و 55 درصد بیماران عمانی با بهبود علائم بالینی به عمان باز می‌گردند.
اما در نهایت به‌نظر می‌رسد علی‌رغم تلاش‌های عمان برای تقویت نظام درمانی، اگر روند رو به افزایش گردشگری پزشکی با سرعت بیشتری ادامه یابد، این امر پیامدهای بزرگی برای سیستم‌های بهداشت عمومی، حرفه پزشکی، پزشکان و بیماران در سطح جهانی خواهد داشت و سلطنت عمان نیز از آن مستثنی نخواهد بود.
به نگارش، امید استیری، مسئول روابط عمومی اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان
