نگاهی به قوانین و مقررات کار در سلطنت عمان
وزارت کار سلطنت عمان در طول سال‌ها دستخوش تغییرات متعددی بود که اهم آنها قانون کار شماره 35/2003 مصوب سال۲۰۰۳ بود. لیکن با توجه به ضروریات اقتصادی و اجتماعی عمان در سال ۲۰۲۳قانون جدید کار به شمار 53/2023 تصویب و لازم الاجرا گردید .
در مواد۱ الی ۳ قانون ضمن تعریف قانون کار تعریف واژگان بکار رفته در این قانون به وزیر کار اجازه داده شد ضمن تهیه و ابلاغ آئین نامه اجرای شروط و اخذ مجوزهای لازم توسط کارفرما و غیره را اعلام نماید.
| ابتدای قانون هر نوع توافق بین کارگر و کارفرما که مغایر این قانون باشد را باطل داشته مگر آنکه این توافق فواید بیشتری بنفع کارگر نسبت به قانون داشته باشد(ماده ۴). |
| کارفرما از هرگونه اقدام اجباری از جمله حفظ و نگه داری پاسپورت کارگر منع شده است (ماده ۵ و ۶). |
*در صورت حصول هرگونه اختلاف بین کارگر و کارفرما مکلف هستند ابتدا از طریق هیاتی مستقردر اداره کارموضوع را بررسی در حصول سازش گردد در غیر اینصورت موضوع به دادگاه مختص امور کارگرو کارفرمایی ارجاع میگردد واین امر حداکثر ظرف ۳۰ روز می‌بایست انجام پذیرد.
*هرگونه ادعایی در صورت عدم پیگیری ظرف ۱ سال شامل مرور زمان شده و غیر قابل رسیدگی خواهد بود.
| در فرضی که کارگر از جانب کارفرما اخراج می‌شود نیز می بایست کارگر در صورت وجود هرگونه ادعا ظرف ۳۰ روز به مرجع فوق الذکر مراجعه نماید وگرنه مشمول مروز زمان میگردد(ماده 10) |
*دادگاه مختص در صورتی که اخراج کارگر را اجباری از سوی کار فرما و یا مخالف قانون تشخیص داد می‌تواند یا کارگر ادعا را بکار نماید و یا کارفرما را ملزم به پرداخت غرامتی معادل حداقل ۳ ماه و حداکثر۱۲ ماه حقوق و مزایای آخرین دریافتی نماید.
| همچنین کارفرمارا محکوم به پرداخت پاداش آخر خدمت و حقوق مدت زمان اخراج تا صدور و اجرای حکم (ماده ۱۱) قانون گذار طرفین را از پرداخت هرگونه هزینه دادرسی برای طرح دعاوی خویش معاف کرده است (ماده 13) |
*کارفرما مکلف است حداکثر ۶۰ روز بعداز اتمام مدت قرارداد کارگر را به کشور خود یا هر کشوری که در قرارداد طرفین مورد توافق قرار گرفته است به هزینه خویش (کارفرما) بفرستد و کارفرما مکلف است به تقاضای کارگر یا وی را به خارج از عمان بفرستد یا گواهی دایر بر عدم وجود هرگونه طلب و ادعاصادر و تحویل وی دهد.
*در فرض امتناع کارگر از سفر وزارت کار با احضار وی این کار را انجام می‌دهد مگر آنکه کار مدعی دعوا مطالبه حقوق خود باشد که در چنین فرضی بدون حق مطالبه حقوق می‌تواند در عمان بماند.
| قانون کار عمان کارکردن را از حقوق اولیه عمانی هادانسته و صرفا با شرط ابلاغی و اعلامی غیر عمانی ها می‌توانند اشتغال بکار داشته باشند (ماده ۱۸) |
از ماده ۲۷ تا ۳۲قانون شرایط کار برای غیر عمانی ها بیان شده که عبارت است از:
| ا الزام کارفرما به رعایت شروط ۴ گانه برای استخدام نیروی کار غیرعمانی شامل: الف) عدم وجود عمانی واجد الشرایط ب )پرداخت مبالغ قانونی اعلامی ج ) واجدالشرایط بودن غیر عمانی از لحاظ جسمی و تخصصی که مورد نظراست د د) همچنین الزام نیروی کار غیر عمانی مکلف است مجوز کار از وزارت کار دریافت نماید |
| شرایط قرارداد کار در سلطنت عمان : الف))قرارداد کار به صراحت می‌بایست بصورت مکتوب به زبان عربی باشد. ب)) این قرارداد می‌توان مدت داشته باشد یا نامحدود. ج)) که در فرض اخیر این مدت بیش از ۵ سال نخواهد بودو بعد از آن مستلزم انعقاد قرارداد جدید خواهد بود. د)) جمع مدت و سوابق کارگر نزد کارفرما جمع تمام مدت ها ی قرارداد خواهد بود |
*در فرض که قرارداد بنحو شفاهی بوده یا کتبی بود لیکن تمدید نگردید و کارگر همچنان اشتغال بکار داشت این قرارداد شامل قرارداد نامحدودبوده مانند بند فوق عمل میگردد(مواد ۳۵ و ۳۷)کارفرما می‌توان نیروی کار خود را بصورت آزمایش استخدام نماید به شرط آنکه مدت این دوره از ۳ ماه بیشتر نباشد م وماهانه حقوق پرداخت گردد .
*در خصوص قراردادنامحدود طرفین می‌توانند با ابلاغ ۱ ماهه نسبت به خاتمه قرارداد اقدام نمایند و کارفرما در چنین حالتی اجازه عدم حضور کارگر را برای مدت ۱۰ ساعت در هفته برای پیدا کردند کار جدید بدهد.
کارفرما در مواد ذیل بدون اخطار و بدون پرداخت پاداش آخر خدمت نسبت به اخراج کارگر اقدام نماید :
| 1-در صورتیکه در هویت و مشخصات خویش جعل نموده باشد . | |
| 2-در صورتیکه که بر اثر اشتباه کارگر ضرر زیادی به کارفرما زده باشد مشروط بر اطلاع بعد از مدت ۳۰ روز از زمان حدوث به وزارت کار. | |
| 3-به دلیل عدم توجه به دستورالعمل صدمه و ضرر به کارفرما بزند. | |
| 4-در صورت غیبت بدون عذر موجه بیش‌از ۷ روز متوالی و ۱۰ روز متناوب در ۱ سال مشروط بر ارسال اخطار قانونی از سوی کارفرما با انقضای ۵ روز غیبت. | |
| 5- در صورت صدور حکم قطعی محکومیت کارگر به جرایم مفاد اخلاقی یا امانت یا تخلفات در محل کار. | |
| 6-در ساعات کاری مست یا تحت تاثیرداروهای روانگردان باشد یا اقدام مغایراطلاق وارد به اجتماعی انجام دهد. | |
| 7- در صورت درگیری با کارفرما یا نماینده وی و یا درگیری با نیروی کار دیگر مشروط برورود ضرر جمعی یا تعطیلی محل کار. | |
| 8-اخلال درکار محوله که تاثیر فراوانی بر روند کار محوله نمایند(ماده 40) |
کارگر در حالت زیر بدون ضرورت اعلام قبلی و حتی قبل از اتمام مدت قرارداد و با حفظ کلیه حقوق قانونی خویش همانند پاداش آخر خدمت قراردادخود را فسخ و محل کار را ترک نمایند.
که این موارد شامل:
۱-در صورت احراز تقلب کارفرما در قرارداد کار ۲-عدم پرداخت حقوق کارگر به مدت ۲ ماه متوالی ۳ –هرنوع عمل غیر اخلاقی و مغایر آداب عمومی نسبت به کارگر ۴-هرگونه تعدی به کارگر توسط کارفرما یا نماینده وی هنگام کار ۵-در صورت وقوع خطر جدی به سلامت کارگر و عدم توجه کارفرما علیرغم تذکر (ماده ۴۱)
کارفرما می‌تواند در موارد ذیل با اعلام قبلی قرارداد را لغو و فسخ نمایند:
1-تعیین و امکان استفاده از عمانی بجای نیروی کار غیر عمانی ۲-بسته شدن کلی یا جزیی که امکان بکارگیری نیروی کار ممکن نباشد.
ساعت کاری در طبق قانون کار سلطنت عمان:
*در قانون کار عمان ساعت کار تعیین شده از ۸ ساعت در روزو ۴۰ ساعت در هفته که این مدت شامل ساعت استراحت در طول روز و ساعت خوردن غذا میباشد و در ماه مبارک رمضان این ساعت به ترتیب به ۶ ساعت در روز و ۳۰ ساعت در هفته تقلیل میباد.لیکن کارفرما با رضایت کارگر می‌توان ساعات کاری را به ۱۲ ساعت در روز برساند که مدت اضافه علاوه بر پرداخت مبلغ حقوق اضافه پرداختی معادل۲۵ درصد حقوق هر ساعت اضافی برای ساعات روز کاری و ۵۰ درصد برای سایر شعب کاری به کارگر بپردازد.
*در صورتی که اضافه کار در ایام تعطیل باشد این اضافه پرداخت معادل۱۰۰درصد محاسبه میگردد،مرخصی کارگر براساس قانون کار ۳۰ روز در سال میباشد که این مدتکه این مدت علاوه بر تعطیلی ۳روز در هفته بعنوان تعطیل آخر هفته بوده و کارگر نمیتواند قبل از ۶ ماه از آغاز کار از این مرخصی استفاده نماید در خصوص مرخصی استعلاجی نیز حداکثر مدت مرخصی استعلاجی۱۸۲ روزدر سال بوده که نحو محاسبه حقوق در مدت مرخصی استعلاجی به ترتیب ذیل است:
از ۱ الی ۲۱ روز ۱۰۰ درصد حقوق
از ۲۲ الی ۳۵ روز ۷۵درصد حقوق
از ۳۶ الی۷۰روز ۵۰ درصد حقوق
از ۷۱ الی ۱۸۲ روز ۳۵ درصد حقوق
**در خصوص خانم هایی که زایمان کردندمرخصی بدون حقوق به مدت حداکثر ۱ سال در نظر گرفته می‌شود***
علاوه بر مرخصی های فوق کارگر می‌تواند از مرخصی های ذیل استفاده نمایند :
۷ روز برای تولد فرزند
۳روز برای ازدواج
۳ روز فوت پدر .مادر. برادر.خواهر
۳روز فوت زوجه
10 روز انجام فریضه حج
۱۵ روز ۱ بار در طول خدمت
فوت زوج ۱۳۰ روز برای زن مسلمان و ۱۴ روز برای زن غیر مسلمان
پرداخت حقوق به کارگر از سوی کارفرماصرفا از طریق پرداخت به حساب بانکی کارگر انجام شده و هرنوع پرداخت غیراز این بعنوان حقوق کارگر محاسبه نمی‌شود و کارگر می‌تواند علیه کارفرما اقامه دعوی نمایند
البته قانون کار عمان قانون عام و شامل کارگران عمانی و غیر عمانی است که به دلیل تفصیل در حقوق کارگران عمانی از درج مطالب موارد مرتبط با قانون کار گران عمانی اجتناب شده است.
تهیه و تنظیم کمیسیون حقوقی اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان
